Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл
Басқару тәсілі
Компанияда комплаенс қызметі құрылды. Бөлімшенің негізгі міндеті сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша міндетті реттеу талаптары мен халықаралық практиканың сақталуын, «Қазақтелеком» АҚ-ның этикасын сақтауды және ішкі корпоративтік мәдениетін қалыптастыруды қамтамасыз ету болып табылады.
Компанияға келесі ішкі құжаттар енгізілді22:
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат;
- Болжалды бейәдеп/заңсыз әрекеттер туралы хабарлау саясаты;
- Мүдделер қайшылығын реттеу саясаты;
- Іскерлік этика кодексі;
- Корпоративтік басқару кодексі.
22 Комплаенс саясаткерлермен компанияның интернет-ресурсындағы «Комплаенс» бөлімінде танысуға болады telecom.kz.
Компаниядағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс қимыл мынадай негізгі қағидаттарға негізделеді:
- Компания қызметінің заңдылығы;
- Компания қызметінің жариялылығы және ашықтығы;
- қызметкерлер, серіктестер және клиенттер арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы насихат жүргізу;
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет саласындағы мемлекеттік органдармен, сондай-ақ Компанияның әріптестерімен және клиенттерімен ынтымақтастық;
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы және Компанияның ішкі саясатын бұзу фактілері бойынша қызметтік тексерулерді міндетті түрде жүргізу.
Есепті кезеңде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мақсатында Компанияда мынадай құралдар мен тетіктер пайдаланылды:
- «Қазақтелеком» АҚ басшылығының өкілеттіктері мен жауапкершілігін бөлу туралы «Қазақтелеком» АҚ-ның 18.08.2022 жылғы № 184 бұйрығына бағынысты қызметкерлердің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауының алдын алу жөніндегі лауазымдық міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін дербес жауапкершілік туралы толықтырулар енгізілді;
- «Қазақтелеком» АҚ қызметкерлерін іріктеу қағидаларында кандидаттың үлестес тұлғаларының тізімін, соттылығының бар немесе жоқ екендігі туралы анықтаманы, полиграфологиялық тексеру қорытындысын (тек сатып алу мәселелеріне жетекшілік ететін СЕО-1 және СЕО-2 үшін) ұсыну, СЕО-1 және СЕО-2 бос лауазымдарына кандидаттарды тағайындағанға дейін, Кандидат туралы комплаенс қызметімен тексеру жүргізу бөлігінде өзгерістер бекітілді;
- Басқарма және Директорлар кеңесі деңгейінде қабылданатын мәселелерді қарау бөлігінде қызметтің өкілеттіктерін кеңейту бойынша «Қазақтелеком» АҚ Комплаенс қызметі туралы ережеге толықтырулар енгізілді;
- 2022 жылы «Қазақтелеком» АҚ-ның Тәуекелдер тізіліміне комплаенс тәуекелдердің кеңейтілген тізімі енгізілді және бекітілді. 2021 жылы ол екі негізгі тәуекелді қамтыды: қызметтік міндеттерді орындау кезінде мүдделер қайшылықтарының болуы және сыбайлас жемқорлық әрекеттерінің болуы және этика кодексін сақтамау. 2022 жылы сыбайлас жемқорлық әрекеттерінің болуы және Әдеп кодексін сақтамау тәуекелі жекелеген іс шаралар мен ден қою жоспарлары бар екі бөлек тәуекелге бөлінді.
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне соңғы ішкі талдау 2021 жылы сатып алу, қызметкерлерді жалдау және бизнес-процестер саласында жүргізілді. Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне келесі талдау 2023 жылы жоспарланған.
2022 жылы Компанияның пайда таппауы мен шығынына әкеп соқтыратын ықпал ету салаларын, сөз байласуларды және өзге де бұзушылықтарды анықтау тұрғысынан Компания қызметіне талдау жүргізілді.
Талдау барысында «Қазақтелеком» АҚ орналастырылған жабдықтары үшін жалдау шарттарын бұрмалау фактілері, мүлікті төмен құны бойынша сату фактілері, сатып алу рәсімдерін бұзу фактілері, сондай-ақ қолданыстағы регламенттерді бұзатын жекелеген компанияларға негізсіз жеңілдіктер беру фактілері анықталды. Материалдар құқық қорғау органдарына берілді.
Сыбайлас жемқорлыққа байланысты тәуекелдерді бағалау жүргізілген бөлімшелер мен бизнес-процестер
| Атауы | 2020 | 2021 | 2022 |
|---|---|---|---|
| Сыбайлас жемқорлыққа байланысты тәуекелдерді бағалау жүргізілген құрылымдық бөлімшелердің жалпы саны, дана | 0 | 4 | 0 |
| Сыбайлас жемқорлыққа байланысты тәуекелдерді бағалау жүргізілген құрылымдық бөлімшелердің үлесі, %-бен | 0 | 70 | 0 |
Есеп беру кезеңінде Компанияда комплаенс-мәдениетті арттыру мақсатында Комплаенс қызметі «Қазақтелеком» АҚ мен ЕТҰ-да комплаенс функциясын танымал етуге, Компанияның және ЕТҰ-ның 6 мыңнан астам қызметкерін қамти отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша білім деңгейін арттыруға бағытталған 41 оқыту іс-шарасын ұйымдастырып, өткізді.
Компанияны сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саясаты мен әдістері туралы хабардар ету
| 2020 | 2021 | 2022 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Қызметкерлер категориясы | адам | % | адам | % | адам | % |
| Корпоративтік басқарудың негізгі органдарының ақпараттандырылған мүшелерінің жалпы саны (акционерлердің жалпы жиналысы, Директорлар кеңесі, Басқарма) | 15 | 100 | 15 | 100 | 12 | 100 |
| Хабардар етілген қызметкерлердің жалпы саны | 20 000 | 100 | 20 000 | 100 | 18 662 | 93,4 |
| Ақпараттандырылған іскери серіктестердің жалпы саны | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Zakon.kz пен kursiv.media ақпарат алаңдарындағы Комплаенс қызметінің басшысы Қызметтің негізгі мақсаттарын, міндеттері мен нәтижелерін ашатын шолу сұхбаттарын өткізілді.
Техникалық оқыту жүргізілді, оның шеңберінде барлық филиалдар мен ОА қызметкерлері (18 662 қызметкерді қамту — 93,4%) Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасындағы және «Қазақтелеком» АҚ-дағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саясатындағы бағынысты қызметкерлердің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін басшылардың жауапкершілігі бөлігіндегі өзгерістермен танысты.
2022 жылы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша оқудан өткен санаттар бойынша қызметкерлер саны
| Қызметкерлер категориясы | Адам | Үлесі, % |
|---|---|---|
| Оқытудан өткен корпоративтік басқарудың негізгі органдары (директорлар кеңесі, Басқарма) мүшелерінің жалпы саны | 12 | 100 |
| Оқудан өткен қызметкерлердің жалпы саны (санат бойынша): | 18 662 | 93,4 |
| – Басшы ауазымдарында | 1 074 | 93,6 |
| – Мамандар | 12 305 | 88,8 |
| – Жұмыскерлер | 5 283 | 99,6 |
Санаттар бойынша қызметкерлер саны жалпы тізімдегі қызметкерлер санынан ерекшеленеді, өйткені деректер оқу күні алынған.
Компания саяси партиялардың, ұйымдардың немесе олардың өкілдерінің пайдасына төлемдерді жүзеге асырмайды және саяси қызметке қатыспайды.
2022 жылы Комплаенс қызметі сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтаған жоқ.
Бейәдеп немесе заңсыз мінез-құлық фактілері туралы хабарлау тетіктері Компания компаниядағы елеулі проблемалар туралы хабарлаған қызметкерлерге, іскер серіктестерге және басқа да мүдделі тұлғаларға толық құпиялылыққа кепілдік беретін, сондай-ақ қудалаудың және/немесе кемсітушіліктің болмауына кепілдік беретін болжамды бейәдеп/заңсыз әрекеттер туралы хабарлау саясатымен реттеледі.
Компанияда оның тиімділігін қамтамасыз ету үшін тәуелсіз операторы KPMG компаниясы қызмет көрсететін «Самұрық — Қазына» ҰӘҚ» АҚ бас компаниясы арқылы жедел желі жұмыс істейді. Жедел желі құпиялылық пен анонимділікке (өтініш білдірген адамның қалауы бойынша), сондай-ақ 100% өтініштерді тіркеуге және өңдеуге, содан кейін жауапты тұлғаларға ұсынуға кепілдік береді. Компанияның ішкі және корпоративтік сайттарында жедел желі және Комплаенс қызметінің байланыстары орналастырылған, олар бойынша кез келген еңбек, сыбайлас жемқорлық және өзге де құқық бұзушылық фактілері туралы хабарлауға болады.
2022 жылы келесі тақырыптарға 170 өтініш қаралды:
- шарттық міндеттемелерді орындамау;
- әділетсіз жалақы;
- теңсіз жалдау және еңбек шарттары;
- рәсімдерді бұзу, теріс пайдалану;
- сатып алу саласындағы бұзушылықтар.
Комплаенс қызметі өтініштер мен алынған материалдарды зерттейді. Қылмыстық құқық бұзушылық белгілері болған кезде Комплаенс қызметі оларды басқарма төрағасының басшылығымен «Қазақтелеком» АҚ Қаржы-шаруашылық тәртіп жөніндегі Басқарушы комитетінің қарауына жібереді. Басқарушы комитеттің мүшелері материалдарды құқық қорғау органдарына беру туралы шешім қабылдайды.
Комплаенс қызметінде тіркелген әрбір факт Директорлар кеңесіне баяндау үшін тоқсандық есепте көрсетіледі. Есеп беру жылында сын-тегеурінді проблемалар туындаған жоқ.
2023 жылға және орта мерзімді келешекке арналған жоспарлар
- Сатып алу саласында, қызметкерлерді жалдау, бағалау, алға жылжыту және жұмыстан шығару кезінде және өзге де бизнес-процестерде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу.
- Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл, комплаенс және корпоративтік мәдениет саласындағы соңғы трендтерді көрсету мәселелері бойынша Компанияның басқару органдары мен атқарушы органы мен ЕжҮҰ мүшелері үшін оқыту сессияларын ұйымдастыру және өткізу.
- Компанияның филиалдары мен құрылымдық бөлімшелерінің басшылары (СЕО-1, СЕО-2 деңгейі), еншілес және үлестес ұйымдардың (ЕжҮҰ) бірінші басшылары сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері жөніндегі ұйымдардың қызметкерлері үшін оқыту іс-шараларын өткізу.